Basenowe koszmary włosów: Czy winny jest tylko chlor?
Ahoj przygodo! Zanurzenie w chłodnej wodzie basenu to idealny sposób na orzeźwienie w upalny dzień, a regularne pływanie to fantastyczny trening. Niestety, dla naszych włosów, ta przyjemność często kończy się prawdziwą katastrofą. Suche, łamliwe, matowe, a czasem nawet zielonkawe – brzmi znajomo? Zazwyczaj winę zrzucamy na chlor, ale prawda jest nieco bardziej skomplikowana. Czy to on jest jedynym winowajcą?
Wiele osób zakłada, że to chlor, który dezynfekuje wodę, jest odpowiedzialny za zniszczenia. Jednak chlor, choć istotny, to tylko jeden z elementów układanki. Na kondycję naszych włosów po basenie wpływa całe mnóstwo czynników, w tym inne chemikalia obecne w wodzie, jej pH, twardość, a nawet jakość wody z kranu, której używamy do umycia włosów po pływaniu. Zatem, przyjrzyjmy się bliżej temu basenowemu koktajlowi, który tak mocno daje w kość naszym puklom.
Chlor – sprawca czy ofiara okoliczności?
Chlor, bez wątpienia, odgrywa kluczową rolę w dezynfekcji wody basenowej. Jego zadaniem jest niszczenie bakterii i innych mikroorganizmów, które mogłyby stanowić zagrożenie dla zdrowia pływaków. Problem w tym, że chlor wchodzi w reakcje z materią organiczną, taką jak pot, sebum, resztki kosmetyków, a nawet mocz (tak, niestety!). Te reakcje prowadzą do powstania chloramin, czyli związków, które są odpowiedzialne za charakterystyczny basenowy zapach, a także podrażniają skórę i oczy.
To właśnie chloraminy, a nie sam chlor, są często głównym powodem problemów z włosami. Chloraminy wnikają w łuskę włosa, powodując jej uszkodzenie, co prowadzi do przesuszenia, łamliwości i utraty blasku. Dodatkowo, chlor może reagować z naturalnymi olejami obecnymi na powierzchni włosa, pozbawiając go naturalnej ochrony. Pomyśl o tym jak o zmywaczu do paznokci – skutecznie usuwa lakier, ale jednocześnie wysusza płytkę.
Brom – delikatniejsza alternatywa?
Brom to kolejna substancja, która bywa stosowana do dezynfekcji basenów, zwłaszcza w jacuzzi i wannach spa. Uważa się, że jest on nieco delikatniejszy dla skóry i włosów niż chlor, ponieważ nie tworzy tak wielu drażniących chloramin.
Bromaminy, które powstają w wyniku reakcji bromu z materią organiczną, są mniej drażniące niż chloraminy. Ponadto, brom jest skuteczny w szerszym zakresie pH niż chlor, co oznacza, że woda basenowa z bromem może być mniej kwasowa. Mimo to, brom również może powodować wysuszenie włosów i ich blaknięcie, choć może w mniejszym stopniu niż chlor. Wybór między chlorem a bromem to często kwestia kompromisu między skutecznością dezynfekcji a potencjalnym wpływem na skórę i włosy.
Metale ciężkie – cichy wróg naszych włosów
Oprócz chloru i bromu, w wodzie basenowej mogą znajdować się również metale ciężkie, takie jak miedź, żelazo i mangan. Mogą one pochodzić z rur instalacyjnych, środków chemicznych używanych do uzdatniania wody, a nawet z wody zasilającej basen.
Miedź jest szczególnie problematyczna dla blond i siwych włosów, ponieważ może powodować ich zielonkawe zabarwienie. Dzieje się tak, ponieważ miedź wchodzi w reakcje z proteinami włosa. Żelazo i mangan mogą natomiast powodować brązowe lub pomarańczowe przebarwienia. Choć same metale niekoniecznie niszczą strukturę włosa, to zmiany koloru są bardzo nieestetyczne i trudne do usunięcia. Dodatkowo, metale mogą katalizować reakcje chloru z włosami, potęgując jego negatywny wpływ.
Poziom pH – klucz do zdrowych włosów po basenie
Poziom pH wody basenowej ma ogromny wpływ na skuteczność dezynfekcji i komfort pływania. Idealny poziom pH dla basenu to zazwyczaj 7.2-7.8. Woda o zbyt niskim pH (kwasowa) może podrażniać skórę i oczy, a także uszkadzać sprzęt basenowy. Z kolei woda o zbyt wysokim pH (zasadowa) może powodować powstawanie osadów i zmniejszać skuteczność chloru.
Dla naszych włosów idealne pH to lekko kwaśne (około 4.5-5.5). Kiedy pH wody basenowej odbiega od tego zakresu, łuski włosa otwierają się, co czyni je bardziej podatnymi na uszkodzenia. Kwasowa woda może powodować, że włosy stają się szorstkie i trudne do rozczesania, natomiast zasadowa woda może je przesuszać i sprawiać, że stają się matowe. Dlatego tak ważne jest regularne monitorowanie i regulowanie pH wody basenowej.
Interakcje chemiczne – skomplikowana sieć reakcji
To, co dzieje się w wodzie basenowej, to prawdziwy chemiczny spektakl. Chlor, brom, metale ciężkie, pH, twardość wody, a także kosmetyki, których używamy – wszystko to wchodzi ze sobą w interakcje. Te interakcje mogą potęgować negatywny wpływ na nasze włosy.
Na przykład, wysoka twardość wody (duża zawartość wapnia i magnezu) może utrudniać działanie chloru i sprzyjać powstawaniu osadów na włosach. Z kolei używanie szamponów i odżywek zawierających siarczany może dodatkowo wysuszać włosy, które i tak są już narażone na działanie chloru. Dlatego warto wybierać kosmetyki bez siarczanów i silikonów, które mogą obciążać włosy i utrudniać im oddychanie. Im mniej chemii na włosach przed wejściem do basenu, tym lepiej!
Strategie obronne – jak chronić włosy przed zniszczeniem?
Choć całkowite wyeliminowanie negatywnego wpływu basenowej wody na włosy jest niemożliwe, istnieje wiele strategii, które możemy zastosować, aby zminimalizować szkody. Przede wszystkim, przed wejściem do basenu warto zmoczyć włosy czystą wodą – dzięki temu będą mniej chłonąć chlorowaną wodę.
Najlepszą ochroną jest czepek pływacki, który tworzy barierę mechaniczną między włosami a wodą. Po wyjściu z basenu należy jak najszybciej umyć włosy szamponem oczyszczającym, który pomoże usunąć chlor i inne chemikalia. Warto również zastosować odżywkę nawilżającą lub maskę, aby przywrócić włosom utracone nawilżenie. Regularne stosowanie olejów do włosów również może pomóc w odbudowie naturalnej bariery ochronnej.
Pamiętajmy, że kondycja włosów po basenie to efekt wielu czynników. Chlor jest ważnym elementem, ale nie jedynym. Dbając o odpowiednie nawilżenie i odżywienie włosów, chroniąc je przed wejściem do basenu i stosując odpowiednią pielęgnację po pływaniu, możemy cieszyć się sportem bez obawy o katastrofę na głowie. I pamiętaj, że wizyta u fryzjera po sezonie basenowym to często najlepsza inwestycja w piękne i zdrowe włosy!
